środa, 18 stycznia 2023

Głęboki dźwięk

 












Safona, 29a


Tłumaczenie wiersza z języka angielskiego: GRUPA BUDAPESZT


Galeria O/b/c/y 

Marszałkowska 18/28, Warszawa

27/01


a także

Swallow Gallery

Vitebsko g. 23, Vilnius

14/04 (TBC)


Głęboki dźwięk - tyle zostało ze strofy safickiej oznaczonej numerem 29a, jak każda inna zbudowanej na zasadzie: trzy wersy jedenastozgłoskowe i jeden pięciozgłoskowy. Przeważająca część twórczości Safony przepadła najprawdopodobniej na zawsze. Papirusy celowo palono lub używano do owijania mumii. Te które przetrwały te zabiegi spotkał naturalny proces rozpadu. To co zostało z fragmentu 29a może sugerować, że opisywał on rytuał, którego elementem była muzyka. Być może były to dźwięki wykonywane na aulosie - podwójnym, drewnianym flecie. A może głęboki dźwięk odnosił się do muzycznego wykonania samego wiersza, do którego - jak inne wiersze Safony - był przeznaczony.

Grupa Budapeszt działa w wąskiej przestrzeni pomiędzy glosą, komentarzem i translacją materiałów audiowizualnych. W niniejszej pracy do tego zestawu działań dodaje rekonstrukcję i transpozycję. Odtworzenie pierwotnej treści wiersza Safony jest niemożliwe ani być może również nie celowe. Chyba że weźmiemy na poważnie to, że po fragmencie 29a został tylko głęboki dźwięk. A więc po wierszu zostało nie tylko to, co zapisane, ale i to, co wychodzi ponad zapis – dźwięk, głęboki dźwięk jego wykonania. Jeśli tak, wszystko wydaje się nieco łatwiejsze. Trzeba zrekonstruować niepowtarzalną przestrzeń, w której wybrzmiewa wiersz – chciałoby się powiedzieć: trzeba zrekonstruować jego architekturę – w tym przypadku pomieszczenie na ulicy Marszałkowskiej 28/18, w którym siedzibę ma galeria O/b/c/y.

Potraktowaliśmy głęboki dźwięk jako synekdochę – część, która oznacza całość. To założenie, wraz z regularnym metrum strofy safickiej pozwoliło na odkrycie prawdopodobnych relacji przestrzennych między znaczeniami. Liryka to zapis dźwięków - partytura, która zakłada wykonywanie. Stąd na wystawie znalazł się również płaski model przestrzeni. To jednocześnie zapis rozbrzmiewającej strofy, co transpozycja jej trzeciego wersu.

Wystawa to wiersz, który jest niewerbalną konstrukcją przestrzenną. To radykalna realizacja projektu obiektywistów: wiersz jako głos jako przedmiot.