OPERA RE//MIX # 3 Dominik Karski

DOMINIK KARSKI

Italo Calvino, Między nimi a wiecznością nie było więcej niż minuta i pół

Premierowe wykonanie opery do muzyki Dominika Karskiego i libretta Pawła Krzaczkowskiego w ramach cyklu OPERA RE//MIX komuny// warszawa

15.12.2013,godz. 19.00
komuna// warszawa
Lubelska 30/32

Koncepcja opery: Dominik Karski, Paweł Krzaczkowski, Michał Libera

Muzyka: Dominik Karski

Libretto: Paweł Krzaczkowski

Wykonanie: Flute O'Clock

Taśma: Alessandro Facchini, Wiktor Milczarek

Scenografia: Paweł Modzelewski

Głos: Paweł Krzaczkowski

Półtorej minuty. „De Quincey opisuje nocną podróż na koźle rozpędzonego dyliżansu obok zwalistego pocztyliona pogrążonego w głębokim śnie – upływ niezwykle krótkiego przedziału czasu, który może jednak pomieścić ocenę technicznej nieuchronności zdarzenia a także ocenę tego, co niewymierne”. W opisie tej półtorej minuty Italo Calvino dopatruje się jednej z najbardziej przez siebie cenionych właściwości literatury, a także powodu, dla którego chciał nam ją polecić na nowe tysiąclecie. Literatura jego zdaniem jest sztuką, która jak żadna inna potrafi wyrazić prędkość. Zainteresowanie, jakim obdarza on De Quincey'a jest symptomatyczne. Tekst angielskiego pisarza zwiastuje nie tylko erę motoryzacji, podziału czasu na najdrobniejsze atomy i ich katastroficzne inklinacje. Jest ponad wszystko zapowiedzią panowania logistyki – świata opartego na mobilizacji i efektywnej kontroli przepływu zasobów. Ale jest także przypadkiem literatury ucha. De Quincey jest dojmująco wrażliwy na dźwięk a także na jego znaczenie w modelowym świecie, w którym prędkość i jej kontrola stają się jednymi z najważniejszych fiksacji. Prędkość jest jednak także jednym z owych „więcej”, które tematyzuje każdy dźwięk i każda muzyka.

Wychodząc od słynnego eseju Italo Calvino z jego „Wykładów amerykańskich”, a w szczególności od jego fascynacji de Quincey'em, opera z muzyką Dominika Karskiego i librettem Pawła Krzaczkowskiego jest słowno-muzyczną fantazją na temat wczesnych technologii komunikacji. Telegrafy optyczne, pierwsze transatlantyckie kable telegraficzne czy wreszcie telegrafy igiełkowe stworzyły podwaliny pod globalną telekomunikację, zdefiniowały życie społeczne zafiksowane na prędkości, ale także otworzyły przed nami nowe światy dźwiękowe. Na premierę w komunie// warszawa jeden z najbardziej intrygujących kompozytorów muzyki współczesnej, Dominik Karski napisał sfragmentaryzowaną kompozycję na dwa flety i tam tamy zogniskowaną wokół idei prędkości w muzyce. Mokument literacki Pawła Krzaczkowskiego stał się podstawą do przygotowania partii taśmy, w której Alessandro Facchini i Wiktor Milczarek wykorzystali nagrania transatlantyckich kabli a także rozmaitych zjawisk dźwiękowych związanych z wczesnymi telegrafami. Całość uzupełnia przygotowana specjalnie do przestrzeni komuny// warszawa scenografia Pawła Modzelewskiego. 

O CYKLU:

„Wyczerpanie wszystkich istniejących możliwości”. Słowa dotyczące „O sztuce oraz sposobach usidlenia kierownika działu w celu upomnienia się o podwyżkę” Georgesa Pereca są także najbardziej elegancką definicją opery. Jest ona „wszystkimi istniejącymi możliwościami” – muzyką i teatrem i filmem i architekturą i literaturą i tańcem i sztukami wizualnymi i kpiną z podziałów między dyscyplinami sztuki. I to „i” właśnie decyduje o tym, że w zdaniu Bernarda Magné najważniejsze jest pierwsze słowo – „wyczerpanie” – i jego semantyczna dwuznaczność: nie potrzeba nic więcej niż „wszystko” aby mieć nadmiar. Ponad wszystko historia opery to historia docierania do granicy wszystkiego i wyczerpania, które temu towarzyszy. Przepełnienie, zbytek, zbędność, zepsucie. Rozwiązłość, której nie można podołać. „Wyczerpanie” jest także najważniejszym słowem w serii czterech remiksów, które w roku 2013 będą miały swoje premiery w komunie// warszawa. Jest ona propozycją nieortodoksyjnej, możliwej historii opery po Fluxusie. Ale jest też konstelacją oper na temat oper. Oper na temat „wyczerpania wszystkich istniejących możliwości”. 

Projekt dofinansowany przez Urząd m.st. Warszawy oraz ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu „Kolekcje” – priorytet „Zamówienia kompozytorskie”, realizowanego przez Instytut Muzyki i Tańca